เป็นผู้เคร่งครัดในวินัยไม่ง่อนแง่น 1 เป็นผู้สามารถเพื่ออันยังอยู่คู่ความ
ทั้งสองฝ่ายให้ยินยอม ให้ตรวจดู ให้เห็นเหตุผล ให้เลื่อมใสได้ 1 เป็น
ผู้ฉลาดในการยังอธิกรณ์อันเกิดขึ้นให้ระงับ 1 รู้อธิกรณ์ 1 รู้เหตุเป็นที่
เกิดขึ้นแห่งอธิกรณ์ 1 รู้ความดับแห่งอธิกรณ์ 1 รู้ทางปฏิบัติเป็นเครื่อง
ถึงความดับอธิกรณ์ 1 ดูก่อนอุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 10 ประการ
นี้แล สงฆ์พึงสมมติเพื่อให้เป็นผู้รื้อฟื้นอธิกรณ์.
จบอุพพาหสูตรที่ 3

อรรถกถาอุพพาหสูตรที่ 3

พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า อุพฺพาหิกาย ได้แก่ เพื่อประโยชน์แก่การชักขึ้นยกขึ้นไว้
เพื่อระงับอธิกรณ์ที่มาถึงแล้ว. บทว่า วินเย โข ปน ฐิโต โหติ ได้แก่
เป็นผู้ตั้งอยู่ในลักษณะแห่งวินัย. บทว่า อสํหิโร ได้แก่ ไม่ละทิ้งลัทธิของ
ตนด้วยเหตุเพียงคำพูดของบุคคลอื่น. บทว่า ปฏิพโล ได้แก่ ประกอบด้วย
กำลังกายบ้าง กำลังความรู้บ้าง. บทว่า สญฺญาเปตุํ ได้แก่ ให้ยินยอม.
บทว่า นิชฺฌาเปตุํ ได้แก่ ให้เพ่งดู. บทว่า เปกฺขาตุํ ได้แก่ ให้เห็น. บทว่า
ปสาเทตุํ ได้แก่ กระทำให้เกิดความเลื่อมใสเอง. บทว่า อธิกรณํ ได้แก่
อธิกรณ์ 4 มีวิวาทาธิกรณ์เป็นต้น. บทว่า อธิกรณสมุทยํ ได้แก่ เหตุ
เกิดอธิกรณ์มีมูลวิวาทเป็นต้น. บทว่า อธิกรณนิโรธํ ได้แก่ ระงับอธิกรณ์.
บทว่า อธิกรณนิโรธคามินีปฏิปทํ ได้แก่ อธิกรณสมถะ 7 อย่าง.
จบอรรถกถาอุพพาหสูตรที่ 3

4. อุปสัมปทาสูตร

ว่าด้วยภิกษุประกอบด้วยธรรม 10 ประการ พึงให้กุลบุตรอุปสมบท

[33] อุ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรมเท่าไร
หนอแล พึงให้กุลบุตรอุปสมบท.
พ. ดูก่อนอุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 10 ประการแล พึง
ให้กุลบุตรอุปสมบท 10 ประการเป็นไฉน คือภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็น
ผู้มีศีล สำรวมในปาติโมกขสังวร ถึงพร้อมด้วยอาจาระและโคจร มี
ปกติเห็นภัยในโทษอันมีประมาณน้อย สมาทานศึกษาอยู่ในสิกขาบท
ทั้งหลาย 1 เป็นพหูสูต ทรงสุตะ สั่งสมสุตะ เป็นผู้สดับมาก ทรงไว้
คล่องปาก ขึ้นใจ แทงตลอดด้วยดีด้วยทิฏฐิซึ่งธรรมอันงามในเบื้องต้น
งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ประกาศพรหมจรรย์พร้อมทั้งอรรถ พร้อม
ทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง 1 ปาติโมกข์เป็นอุเทศอันภิกษุนั้น
จำดีแล้ว จำแนกดีแล้ว ให้เป็นไปดีแล้ว โดยพิสดาร วินิจฉัยดีแล้วโดย
สูตรโดยอนุพยัญชนะ 1 ภิกษุนั้นเป็นผู้สามารถเพื่ออุปัฏฐากเองหรือเพื่อ
ให้ผู้อื่นอุปัฏฐากซึ่งสัทธิวิหาริกผู้เป็นไข้ 1 เป็นผู้สามารถเพื่อระงับเอง
หรือให้ผู้อื่นระงับความไม่ยินดียิ่ง (ของสัทธิวิหาริก) 1 เป็นผู้สามารถ
เพื่อบรรเทาความรำคาญอันเกิดขึ้นแล้วได้โดยธรรม 1 เป็นผู้สามารถ
เปลื้องความเห็นผิดอันเกิดขึ้นแล้วโดยธรรม 1 เป็นผู้สามารถเพื่อให้
สมาทานในอธิศีล 1 เป็นผู้สามารถเพื่อให้สมาทานให้อธิจิต 1 เป็นผู้
สามารถเพื่อให้สมาทานในอธิปัญญา 1 ดูก่อนอุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วย
ธรรม 10 ประการนี้เลย พึงให้กุลบุตรอุปสมบท.
จนอุปสัมปทาสูตรที่ 4